Cúng rằm trung thu là một tập tục phổ biến với người dân Việt Nam đặc biệt là trẻ em. Ngày này có nhiều ý nghĩa về tinh thần đối với người Việt nên cũng được xem là lễ hội quan trọng. Cùng tìm hiểu ý nghĩa của rằm trung thu và cúng sao cho đúng qua bài viết sau.

I.Tìm hiểu cúng rằm Trung thu là gì?

1.Những cái tên phổ biến khác của cúng rằm trung thu:

Tết Trung thu thì sẽ thường rơi vào đúng ngày rằm tháng 8. Đây cũng chính là ngày trăng tròn nhất và đẹp nhất ở trong năm. Đây là thời điểm khí hậu có sự thoáng mát, ánh trăng thì sáng lấp lánh để soi rõ từng cảnh vật ban đêm. Lúc này ngắm trăng vào thời khắc rằm trung thu cũng đã trở thành một phong tục tập quán.Chắc hẳn đây là một kỷ niệm đối với bất cứ ai khi còn là trẻ con.

Tết Trung Thu có nhiều tên gọi khác nhau chưa chắc bạn đã biết như:

a.Tết thiếu nhi:

Thời gian trước thì lễ tết này được biết đến chính là tết dành cho người lớn. Nhưng sau đó thì nó dần dần trở thành tết của các em bé thiếu nhi, cho trẻ em.

Vào ngày này thì sẽ tổ chức rất nhiều hoạt động để cho trẻ em vui chơi, tặng quà. Người ta hay làm mâm cỗ để cúng tết xong sẽ đem cho trẻ em cùng nhau đi phá cỗ Nên là ngày này vẫn thường hay gọi Tết Trung thu là Tết thiếu nhi.

Những hoạt động thông thường sẽ có ở Tết Trung thu chính là rước đèn ông sao, ăn bánh Trung thu, đeo mặt nạ, tổ chức lễ hội múa lân, lễ hội trăng rằm. Cùng với đó là đa dạng nhiều các tiết mục biểu diễn văn nghệ múa hát Trung thu. Đặc biệt với hình ảnh chú Cuội và chị Hằng được sử dụng nhiều nhất. Đặc biệt thì dịp lễ Trung thu là ngày cho trẻ em nghèo được người lớn tặng quà. Sẽ được phát phần thưởng đối với những bạn nhỏ có điều kiện khó khăn, mang đến chính là những niềm vui nho nhỏ cho các bé.

b.Tết Trông trăng:

Nhiều người chắc cũng chưa nghe về cái tên này.Đây cũng chính là một cái tên gọi khác của ngày lễ hộiTết Trung thu. Vì trong dịp này theo như đó là quan niệm của những cơ quan tổ chức hay là mỗi nhà thường sẽ chuẩn bị mâm cỗ để cúng Trung thu với chứa bên trong nhiều loại hoa quả, bánh kẹo. Sẽ có những chiếc bánh Trung thu với hình dáng vuông, tròn tượng trưng cho trời và đất. Mâm cúng sẽ được bài trí cúng ngoài trời (cúng trăng) tại nhà và để cúng gia tiên Trung thu.

Sau khi đã thực hiện việc cúng,khấn bái xong thì mọi người sẽ cùng nhau tụ họp để phá cỗ. Ngồi ngắm trăng, trò chuyện vui vẻ bên nhau, mang lại không khí ngập tràn sự ấm cúng. Do vậy mà nhiều người sẽ vẫn thường gọi là Tết Trông trăng hay là Tết Trung thu còn sẽ gọi với cái tên là đêm hội trăng rằm.

c.Tết Đoàn viên:

Vì theo như ý nghĩa của dịp Tết Trung thu, mọi người sẽ quay quần bên người thân gia đình để cùng với nhau san sẻ niềm vui, trẻ con nô đùa, người lớn sẽ thăm hỏi nhau.Chính là thể hiện ra sự quan tâm tới nhau. Vì vậy nên là ngàyTết Trung thu sẽ hay còn gọi là ngày tết đoàn viên.

2.Những tên gọi khác của tết trung thu ở các nước

Ngoài ra thì ngày Tết Trung thu còn có tên gọi khác theo các nước như

- Tết Trung thu ở bên Trung Quốc thì sẽ gọi là Tết Nguyên Tiêu, Trọng Thu, Tịch Nguyệt (cúng trăng), Tiết Đoàn viên)

- Tết Trung thu ở trong tiếng anh thì sẽ được gọi là Mid-Autumn Festival, Full-Moon Festival, Lantern Festival.

II.Nguồn gốc lịch sử, ý nghĩa cúng rằm Trung thu ở Việt Nam

1.Nguồn gốc cúng rằm Trung thu

Truyện xưa kể rằng có một nàng tiên tên là Hằng Nga rất yêu thích trẻ em và luôn muốn xuống trần gian để vui đùa cùng những em bé nhưng lại không được phép.

Vào thời gian ngày rằm tháng 8, thì Ngọc Hoàng sẽ tổ chức một cuộc thi làm bánh vào đúng ngày rằm. Lúc này Hằng nga đã xuống trần gian để học cách làm bánh ngon. Khi gián trần thì nàng gặp Cuội, nổi danh là một kẻ hay nói dối và được Cuội bắt đầu chỉ dạy là đem toàn bộ mọi thứ nguyên liệu có thể hòa lại và nướng lên. Cuội chỉ nói đùa nhưng với bàn tay cực kì khéo léo thì Hằng Nga đã tạo ra một thứ bánh thật sự ngon tuyệt phẩm được nhiều những em nhỏ khen.

Khi đem bánh trở về cung trăng để tiến hành dự thi, nhưng khi này thì  Cuội lại có sự lưu luyến không muốn cho nàng đi. Chàng ta cố nắm tay nhằm giữ lấy nàng đã bắt đầu kéo theo cả chú Cuội và cây đa đầu làng lên trên cung trăng. Và lúc này Cuội ngồi ở trên cây đa ngắm trẻ con vui đùa bỗng nhớ nhà và buồn bã.

Bánh của chị Hằng đã đạt được giải nhất nên đã lấy tên là bánh Trung thu. Vì vậy nên nàng đã thỉnh cầu Ngọc Hoàng cho phép Nàng và Cuội được xuống trần gian vui chơi cùng với những bạn nhỏ vào thời điểm ngày rằm Trung thu tháng 8 hàng năm. Thỉnh cầu này đã được ân chuẩn, cúng đặt cho ngày này là ngày “Tết Trung thu”. Đồng thời thì đã tạo ra dịp lễ hội trăng rằm dành cho trẻ em.

2. Ý nghĩa ngày Trung thu

Vì vậy, mà vào thời khắc đêm trăng rằm tháng 8 thì dân gian tiến hành tổ chức đêm hội trăng rằm với nhiều những tiết mục: Trung thu múa sư tử, múa lân, múa rồng, tổ chức làm thơ, đọc thơ Trung thu, cùng nhau phá cỗ rước đèn trong đêm trăng. Những việc này là để nhớ về chú Cuội và chị Hằng.

Theo như sử sách ghi chép lại lịch sử ngày Tết Trung thu ở đất nước Việt Nam xuất hiện từ thời nhà Lý. Lễ hội được tổ chức chính thức ở ngay tại  kinh thành thăm lăm với đa dạng lễ rước đèn, đua thuyền, múa rối...

III.Ý nghĩa ngày Tết Trung thu Việt Nam

Ngày rằm Trung thu là một nét văn hoá phong tục tràn đầy ý nghĩa. Thể hiện cho sự chăm sóc, báo hiếu, biết ơn, ân tình.

Bởi vậy mà chính trong dịp này bố mẹ, người lớn thường sẽ chuẩn bị mua quà Trung thu để dành tặng cho trẻ em. Điều này thể hiện cho sự quan tâm và cũng như mua bánh Trung thu, bánh kẹo, hoa quả, trà để tặng bố mẹ. Mua cho người lớn tuổi để thể hiện sự tri ân, tỏa lòng hiếu thảo

Đồng thời thì trong dịp lễ Trung thu này sẽ bắt đầu diễn ra rất nhiều về những hoạt động, vui chơi ca hát để dành cho người lớn, trẻ nhỏ, tặng quà chính là các món đồ chơi… Điều này sẽ đem lại không khí tràn ngập vui vẻ, đoàn viên ấm áp.

Theo như nét truyền thống Tết Trung thu thì sẽ tổ chức khá là nhiều về các hoạt động. Bố mẹ sẽ bày cúng rằm trung thu, cúng gia tiên tại nhà, cúng ở cơ quan, ở ngoài trời với đủ các thứ như:

- Làm ra chiến đèn lồng ông sao được thắp nến, đèn treo bài trí trong nhà. Con cháu sẽ rước đèn để đi vui chơi xóm làng. Làm ra chiếc đèn hoa đăng để thả trôi sông hay đèn trời, làm hoặc có thể đi mua mặt nạ cho trẻ.

- Chuẩn bị rằm Trung thu với việc làm mâm cỗ thì không thể thiếu bánh trung thu.

Hiện tại thì ngày rằm tháng 8 Trung thu thường sẽ được tổ chức hầu như ở toàn bộ các tỉnh thành. Mỗi khu vực và mỗi nơi thì sẽ có những đặc trưng riêng.

 IV.Văn khấn rằm tháng 8 Tết Trung thu và cách cúng

1.Mở đầu văn khấn cúng rằm Trung thu

Bài văn cúng ngày rằm Trung thu tháng 8 cho thần linh, gia tiên

Dưới đây là văn khấn rằm tháng 8 ngày Tết Trung thu quan Thần Linh, gia tiên bạn có thể áp dụng tại cơ quan, tại nhà và ngoài trời.

“Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

– Con lạy Chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

– Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.

– Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.

– Con kính lạy ngài Bản gia Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần.

– Con kính lại ngài Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chính Thần

– Con kính lạy ngài Tiền Hậu Địa chủ Tài Thần

– Con kính lạy các bậc Tiên gia cùng chư vị Tôn Thần tu vi, cai quản trong khu vực này.

– Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội, Hội đồng Gia tiên họ nội họ ngoại dâu rể của dòng họ……………..

Tên con là:……………………………………………..Sinh năm: …………………….

Cùng các các thành viên gia đình: (Họ tên……………………. Năm sinh………………….)

Chúng con cư ngụ tại: ………………………………………………………………………………….

Hôm nay là ngày ……………… tháng …………… năm………… nhân Tết Trung thu, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất Phật Thánh, nhớ đức cù lao Tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén hương thơm, dâng lên trước án.

2.Nội dung văn khấn cúng rằm Trung thu

Chúng con kính mời ngài Kim Niên Đương Cai Quản Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần, Bản Cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương, ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần Quân, ngài Bản Gia Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần. Các ngài Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chính Thần, các chư vị Tôn Thần cai quản trong xứ này. Cúi xin các ngài nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Chúng con cầu xin các Ngài che chở, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con bản mệnh vững vàng, sức khỏe bình an, công việc hanh thông, tâm cầu sở đắc, sở nguyện tòng tâm.

Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ………………. nghe lời khẩn cầu của con cháu hiển linh, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật gia độ cho con cháu gia đạo hưng vượng, con cháu hay ăn hay làm, thông minh học giỏi, gặp công gặp việc, có quý nhân phù trợ, công chức hanh thông, làm ăn buôn bán gặp nhiều may mắn……….

Tín chủ con lại kính mời vong linh Ông bà Tiền chủ, Hậu chủ ở trong nhà này đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tốt lành, bản mệnh bình an, bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.

Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

V.Mâm cúng rằm trung thu cho gia tiên

Mâm cúng rằm trung thu dành cho gia tiên vào thời điểm ngày rằm tháng 8 sẽ bao gồm các món như sau:

Bánh, kẹo các loại.

Bánh dẻo hoặc bánh Trung thu.

Xôi.

Trầu cau.

Hoa tươi.

Đĩa trái cây gồm 5 loại quả.

Tiền, vàng, hương, đèn, nến.

Rượu, trà, nước lọc (mỗi thứ 1 chén).

Gạo và muối (mỗi thứ 1 đĩa).

Các món mặn hoặc là làm chay sẽ tùy theo mong muốn của mỗi gia đình.